Izvorište

U prošlosti i sadašnjosti grad Bečej se u pogledu vodosnabdevanja orijentisao na resurs podzemnih voda. U ranijoj fazi razvoja ove oblasti, kao resurs je korišćena podzemna voda freatske izdani, odnosno plitki vodonosni sloj. Delimično je korišćen i duboki vodonosni sloj sa zahvatanjem tzv. “žute vode”. Sredinom 70-tih godina hidrogeološkim istraživanjima utvrđeni su vodonosni slojevi na dubini između 60 i 170 m. Više slojeva, nepravilno rasprostranjeno, čine osnovni vodonosni komleks za sistem vodosnabdevanja. Mahom su to litološke formacije izgrađeni od sitnozrnih peskova, ređe od srednjozrnih peskova. Moćnost kolektorskih slojeva kreću se u rasponu od 8 do 15 m. Maksimalni kapacitet istraženog prostora procenjen je na oko 530 l/s. Na osnovu dosada realizovanih bunarskih vodozahvata trenutno ukupni kapacitet je oko 90 l/s, izdvajaju se kaptirani slojevi na dubini između 70 i 130 m. Po litološkom sastavu ovi slojevi predstavljaju sitnozrne do prašinaste peskove sa prosečnim koeficijentima filtracije između k=10-4 do 10-5 m/s . Peskoviti kolektori su međusobno razdvojeni moćnim glinenim slojevima – izolatorima, debljine i do 10 m. Procenjuje se da kolektori ipak čine jednu jedinstvenu hidrogeološku sredinu, međusobno mestimično razdvojeni izolatorskim slojevima.

Počev od 1980 godine do danas izvedeno je 37 pojedinačna vodozahvata U tehnologiji bušenja bunara primenjivane su metode reversnog i klasičnog bušenja. Bunari po reversnoj metodi imaju prečnik bušenja 800 - 1000mm, prečnik kolone 323-400mm i prečnik filtra 323-400mm. Bunari sa klasičnim metodom bušenja imaju prečnik bušenja 323-440mm, prečnik kolone 323 mm i prečnik filtra 219-323mm. Bunari su opremljeni različitim filtarskim konstrukcijama (Johnson, mostičavi, Gavrilko, skeletni-motani i sl.). Predloženi eksploatacioni kapacitet je oko 15 l/s za bunare sa reversnom, odnosno oko 10 l/s za bunare sa klasičnom metodom bušenja. S obzirom na pad kapaciteta bunara u funkciji vremena, počev od 1992 godine vrši se regeneracija atrofiranih bunara metodama fizičke, hemijske i hidrauličke regeneracije. Na postojećem izvorištu je u eksploataciji 22 bunara, sa izdašnostču od 3-12 l/s. Generalno sniženje piezometarskog nivoa na lokaciji izvorišta opada oko 0,5 m godišnje. Hemijski sastav zahvaćenih podzemnih voda je uglavnom pogodan, mada sadržaj pojedinih elemenata prelazi Pravilnikom određene dozvoljene koncentracije. Sistemom kondicioniranja se ti elementi dovode u Pravilnikom određene okvire. Tvrdoća vode je oko 14 nem.stepeni. Ukupni sadržaj gasova u vodi iznosi oko 17 lit/m 3 i čine ga metan, vodoniksulfid i ugljendioksid. U podzemnoj vodi povećan je sadržaj, gvožđa i amonijaka što je karakteristično za sirovu vodu iz korišćenog hidrogeološkog područija. Sadržaj arsena u sirovoj vodi ne prelazi zakonom propisane granice. Upravljanje i nadzor nad bunarima se vrši sa fabrike vode preko PLC-a (pokretanje, zaustavljanje, nivo, protok vode, struja pumpe, alarmi) Pumpe (EMU-Wilo, Saer, Pleuger, Vansan) se nalaze na dubini 30-36m, potisne cevi su DN80-DN100mm, upravljanje se vrši kod starijih preko Y/D kontaktora a kod novijih preko softstartera i frekventnog regulatora. Niz uzastopnih havarija na 20kV podzemnim energetskim kablovima tokom maja i juna meseca ukazuje na činjenicu da su isti tehnički dotrajali i neophodna je njihova zamena u ukupnoj dužini od 2700m.

Aktuelna problematika

• nedostajuće količine vode na izvorištu,
• prisustvo lebdećeg (prašinastog) peska u vodi
• relativna brza atrofija (starenje) bunara,
• neizgrađenost informacijsko-upravljačkog sistema rada bunara kod starijih bunara,
• nepovezanost svih trafo stanica sa podzemnim VN energetskim kablovima,
• nedostajući merni instrumenti za protok vode i merenje nivoa kod starijih bunara,
• nedostajuće rezervne bunarske pumpe
• tehnička dotrajalost 20kV podzemnih kablova

Elementi razvoja

• godišnje bušenje jednog bunara
• fizična, hemijska i hidraulična revitalizacija tri bunara godišnje,
• nabavka nedostajuće merno-regulacione opreme
• izgradnja informacijsko-upravljačkog sistema rada bunara kod starijih bunara,
• opremanje trafo stanice
• zamena 20kV podzemnih energetskih kablova